ژئوتکستایل متریالی از گروه ژئوتکستتیک ها می باشد که می توان آن را الیافی از پلی پروپیلن یا پلی استر دانست که به دو صورت بافته شده و بافته نشده در دسترس می باشد . استفاده از ژئوتکستایل در گذشته به شکل استفاده از الیاف طبیعی با پوشش گیاهی بوده که قدمت آن به دوران فرعون در مصر باز می گردد . امروزه الیاف طبیعی جای خود را به الیاف مصنوعی داده اند اما این الیاف به گونه ای است که آسیبی به طبیعت وارد نمی کند .
مزایا و ویژگی های ژئوتکستایل
اجرای ژئوتکستایل مزایای گوناگونی دارد . اجرای راحت و سریع ، هزینه ی اجرای کم ، وزن پایین و سازگار بودن با محیط زیست از جمله مهم ترین مزایای ژئوتکستایل محسوب می شوند . ژئوتکستایل به نسبت وزن کم خود دارای مقاومت بالایی می باشد و دوام زیادی در برابر فشارهای خارجی دارد . از دیگر مزایای این متریال می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- توانایی فیلتر کردن را دارند.
- مقاومت در برابر اشعه ماورا بنفش دارند.
- عملا تجزیه نمی شود.
- این ماده نمی پوسد ،کپک نمی زند ، قارچ ها ، حشرات و جوندگان در آن رخنه نمی کند.
- در برابر اثرات ترکیبات شیمیایی در آب های زیرزمینی و خاک بی اثر است.
- این ماده به خوبی از آب عبور می کند.
- بارهای سنگین را به خوبی تحمل می کند.
- عمر مفید آن حداقل 25 سال است.
- می تواند به صورت مکانیکی و حرارتی پیوند بخورد.
- سهولت در تولید دارند.
- مقاومت در برابر سرما و گرما دارند.
- به دلیل سهولت در استفاده بسیار مورد تقاضا هستند.
- به راحتی برش داده می شوند .
انواع ژئوتکستایل
ژئوتکستایل بافته
این نوع از ژئوتکستایل از تنیدن دو یا چند الیاف و رشته به صورت طولی و عرضی با استفاده از صنعت نساجی می باشد . ژئوتکستایل بافته یک ساختار مسطح است که برای تقویت فنداسیون و دیوار ها مورد استفاده قرار می گیرد . این ساختارها به ندرت تغییر شکل می دهند و دارای مقاومت بالایی می باشند .
ژئوتکستایل غیربافته
ژئوتکستایل های غیر بافته شبیه نمد هستند و جریان آب مسطحی را فراهم می کنند . آن ها معمولا به عنوان پارچه فیلتر شناخته می شوند . در بعضی مواقع از ژئوتکستایل های تک رشته ای بافته شده می توان به عنوان پارچه فیلتر استفاده کرد . از کاربرد های معمول غیر بافته می توان به زهکش های کل ، روکش های روسازی آسفالت و کنترل فرسایش اشاره کرد .
کاربرد ژئوتکستایل
با توجه به این موضوع که بخاطر تعدد روش ها و مصالح مختلفی که برای تهیه ژئوتکستایل وجود دارد نباید جای هیچگونه تعجبی وجود داشته باشد که از انواع مختلف ژئوتکستایل که در دسترس است و با توجه به شرایط مکانیکی، فیزیکی و دوام نوع مورد نیاز انتخاب شود . الیاف بافته شده و بافته نشده ژئوتکستایل برای پروژه های مختلفی همچون ساخت راه آهن، تونل، حفاظت ژئوممبرین در ساختن دریاچه های مصنوعی و… کاربرد بسیار ایده آلی دارد .
حفاظت
از کاربردهای مهم ژئوتکستایل نقش حفاظتی آن می باشد . با استفاده ژئوتکستایل می توان از عایق های رطوبتی مثل ژئوممبران محافظت نمود . این کار در مناطق سرد و کوهستانی و یا استخرهایی که عمق بالایی دارند بسیار پر کاربرد می باشد . محوطه سازی ویلا در این مناطق مستلزم استفاده از ژئوتکستایل می باشد .
فیلتراسیون
به علت جنس نمدی ژئوتکستایل مانند غشا عمل کرده و می تواند در مقابل ورود دانه های ریز خاک و مواد دیگر به داخل زهکش مقاومت داشته باشد. در موارد دیگر نیز می توان از یک لایه ژئوتکستایل بین دو لایه ی خاک استفاده نمود تا دانه های ریز و درشت خاک از یکدیگر جداسازی شوند.
خاصیت زهکشی
از این ویژگی ژئوتکستایل می توان در محل های دفن زباله ، دیوارهای حائل و دیوار تونل ها استفاده نمود . آب های نفوذی به ژئوتکستایل ها می تواند به راحتی جریان پیدا کنند و به خروجی راه پیدا کنند . زهکشی در روف گاردن کاربردهای فراوانی دارد .
کنترل فرسایش خاک
از جمله کاربردهای اصلی ژئوتکستایل جلوگیری از فرساش خاک می باشد . اسکله ها در مواجه با آب فرسایش زیادی را متحمل می شوند . استفاده نکردن از ژئوتکستایل سبب تحمیل هزینه های بیشتری به افراد می شود . از ژئوتکستایل به عنوان لایه ی محافظ موج شکن استفاده می شود . این کار باعث می شود تا هزینه هایی که برای ترمیم موج شکن می شود کاهش یابد . از دیگر کاربردهای ژئوتکستایل جلوگیری از نفوذ آب به ستون هایی است که در دریا قرار می گیرند و میزان فرسایش آن ها را کاهش می دهد .جلوگیری از فرسایش خاک برای فضای سبزو محیط زیست بسیار اهمیت دارد .
کاربرد در باغ
در محوطه سازی باغ ، به ایجاد مسیرها و مناطق کمک می کند . اگر قبلا آن ها باید از شن و ماسه و پوشش تزیینی ساخته می شدند ، پس از ظهور این لایه نمدی ، مشکلات ایجاد حفره ها ، علف های هرز ، تاثیر رطوبت و..از بین رفت ، زیرا خاک و بستر شن و ماسه را جدا می کند و آن ها باهم مخلوط نمی شوند . اما علاوه بر این برای ایجاد فلاور باکس ها و تخت های گل از آن ها به عنوان پناهگاه گیاهان استفاده می گردد.
این لایه ها به تجهیز یک مخزن در یک کلبه تابستانی کمک می کند ، غشای ضد آب قبل از پر شدن از آبدر یک کاسه قرار می گیرد و فضای بین آن و پایین آن با یک لایه متراکم پوشانده می شود تا غشا در برابر آسیب مکانیکی محافظت شود . دوام سیستم تخلیه آب زیرزمینی با تنظیم در چندین مرحله با استفاده از این لایه افزایش می یابد .
کاربردهای ژئوتکستایل
- نقش جدا سازی در جاده / روکش جاده / زیر سازی جاده
- زیر سازی خط آهن / ثبات و تحکیم خطوط آهن
- سد سازی / مقاوم سازی / فیلتر در سدهای خاکی
- کنترل فرسایش
- دیواره های محافظ
- زهکشی آب
- زهکشی زیر خیابان، زهکشی زیر زمینی، پشت دیوار حائل، ستون ها و سطوح عمودی
- عایق ضد علف ( در زیر سازی خیابان ها از نمد به عنوان زهکش استفاده میشود که این کار مانع از رشد علف در زیر آسفالت نیز میگردد )
- حفاظت ژئوممبران ( عایق زیر ممبران )
- سیستم های محافظت و زهکشی زیر چمن مصنوعی
- لاینینگ و ایزولاسیون تونل ها
- استحصال زمین های باتلاقی
- فیلتر در کانال های آبیاری
- حفاظت سواحل رودخانه و دریاها
- مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی
- تحکیم بستر خاکریزها و شیب های مصنوعی
- احداث باند فرودگاه
قیمت ژئوتکستایل
هزینه خرید ژئوتکستایل بر اساس متر مربع محاسبه می شود . نوع ژئوتکستایل انتخابی که بافه یا غیربافته باشد بر روی قیمت آن تاثیر گذار می باشد . عواملی مانند کیفیت ، عمر مفید ، مقاومت و مدت زمانی که از طرف خریدار برای گارانتی مطرح می شود از جمله عوامل تاثیر گذار بر روی قیمت ژئوتکستایل می باشد.
نتیجه گیری
ژئوتکستایل ها از جمله متریال های بسیار پرکاربرد در صنعت محوطه سازی می باشد . ژئوتکستایل ها به علت مقرون به صرفه بودن و دوام بالا بسیار استفاده های متنوعی می شود . نمد های ژئوتکستایل دارای قابلیت زهکشی و فیلتراسیون بوده و برای جلوگیری از فرسایش زمین استفاده می شود . استفاده از ژئوتکستایل امروزه برای بسیاری از پروژه ها توسط کارشناسان توصیه می گردد.