جابجایی درختان بزرگ، درختچه‌ها و گیاهان مهم، روشی برای حفظ این گیاهان ارزشمند انجام می‌شود. وجود درختان اهمیت بالایی در زندگی‌های امروزی دارد و باید از آنها به بهترین شکل نگهداری شود. یکی از ویژگی‌های حفظ درختان بزرگ، به جای قطع کردن، از جابه‌جایی و انتقال درختان را انجام می‌دهیم. در بیشتر فضاهایی که ساخت و ساز انجام می‌شود، با وجود درختان مواجه می‌شویم که می‌توان با احتیاط کامل و بدون صدمه زدن به جابه‌جایی و انتقال درختان انجام می‌شود.
تاثیر خاک در جابجایی درختان بزرگ
تأثیر خاک بر جابه‌جایی درختان بزرگ به عوامل متعددی از جمله ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، شرایط اقلیمی و مدیریت خاک بستگی دارد. تحقیق بیشتر در این زمینه می‌تواند به بهبود برنامه‌های کشاورزی و جنگلداری کمک کرده و پایداری درختان بزرگ را افزایش دهد.
تاثیر خاک بر جابه جایی درختان بزرگ
اینکه درختان در چه خاکی رشد کرده باشند نیز در قابلیت جابه جایی آنها تاثیر گذار است. به طور کلی درختانی که در خاکی با بافت شنی و سبک رشد می‌کنند ریشه‌هایشان بیشتر در خاک نفوذ می‌کند بنابراین در زمان بیرون آوردن و جابه جایی حجم بیشتری از ریشه‌ها از بین می‌رود.
ریشه‌هایی که در عمق خاک هستند در هنگام حفر گودال جهت بیرون آوردن درخت از سایر ریشه‌ها جدا می‌شوند. همچنین درختانی که در خاک رسی و سنگین رشد می‌کنند اکثرا حجم ریشه‌های آنها در سطح خاک روییده اند بنابراین هنگام حفر گودال و بیرون آورده شدن حجم بیشتری از ریشه‌ها همراه آن جابه جا می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی خاک در جابجایی درخت
خاک‌های نرم و دارای مواد آلی بالا به ریشه‌ها اجازه می‌دهند که به خوبی گسترش یابند و کمتر درگیر آسیب به بافت‌های خود شوند. در مقابل، خاک‌های سخت و فشرده ممکن است این فرآیند را دشوار کرده و حتی به ساختار ریشه‌ها آسیب برسانند.
درختان بزرگ به دلیل وزن و حجم زیاد خود، به خاک‌هایی نیاز دارند که بتوانند این وزن را تحمل کنند. خاک‌های سبک و شنی ممکن است تحمل وزن را نداشته باشند و باعث لغزش یا جابه‌جایی ناخواسته درخت شوند. در شرایط مرطوب نیز، خاک‌های شنی ممکن است سبب غرقابی و فاسد شدن ریشه‌ها شوند.
در خاک‌های سنگین و لغزنده، بارندگی‌های شدید می‌تواند باعث لغزش درختان بزرگ شود. رطوبت بالا می‌تواند به نرم شدن خاک و در نتیجه کاهش پایداری آن منجر شود. از سوی دیگر، خاک‌های خشک و فشرده در مناطقی با کمبود آب، توانایی محدودتری در حمایت از ریشه‌ها دارند.
ویژگی‌های شیمیایی خاک
pH خاک یکی دیگر از عوامل مهم در جابه‌جایی و رشد درختان است. درختانی که در خاک‌های اسیدی یا قلیایی قرار می‌گیرند، ممکن است ریشه‌های ضعیف‌تری داشته باشند و در نتیجه در مواجهه با شرایط نامساعد (مانند توفان) با مشکلات بیشتری در جابه‌جایی مواجه شوند.
خاک‌هایی که کمبود مواد مغذی دارند، باعث ضعف در رشد ریشه‌های قوی‌تر می‌شوند. این موضوع احتمال جابه‌جایی درختان در شرایط جوی نامساعد را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، خاک‌های غنی شرایط ایده‌آل‌تری را برای رشد و استقرار درختان بزرگ فراهم می‌کنند.
شرایط محیطی و اقلیمی
درختان بزرگی که در خاک‌هایی با بارندگی بالا رشد کرده‌اند، معمولاً انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و راحت‌تر جابه‌جا می‌شوند. در مقابل، در مناطق خشک، خاک‌های سفت و کم‌آب باعث کاهش گسترش ریشه‌ها و مقاومت درخت در برابر جابه‌جایی می‌شوند.
اقدامات مدیریتی برای بهبود پایداری خاک
برای افزایش توانایی درختان در جابه‌جایی و کاهش خطرات ناشی از ضعف خاک، می‌توان اقداماتی مانند کوددهی، آبیاری منظم، و استفاده از مدیریت مناسب خاک را اعمال کرد. این اقدامات می‌تواند به حفظ کیفیت خاک و افزایش تراکم و استحکام آن کمک کند.
توجه به رطوبت و حرارت در جابه جایی درختان بزرگ
تأثیر خاک بر جابه‌جایی درختان بزرگ یکی از مسائل اساسی در کشاورزی، جنگلداری و مدیریت زیست‌محیطی است. نوع، ساختار و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک می‌توانند نقش بسزایی در رشد، پایداری و توانایی جابه‌جایی درختان بزرگ ایفا کنند.
وجود رطوبت در خاک درختی که قرار است از زمین خارج شود موجب آسان تر شدن مرحله خروج از خاک می‌شود و همچنین خاک اطراف ریشه از هم جدا نشده و احتمال موفقیت جابه جایی بیشتر می‌شود. اگر خاک در شرایط مناسبی باشد و اصول کار جابه جایی هم رعایت شود تا 65 درصد ریشه‌های درخت را می‌توان همراه آن از خاک خارج کرد. هر مقدار از این درصد کاسته شود احتمال موفقیت در انتقال درخت کاهش می‌یابد.
روش جابه جایی درختان بزرگ
برای انتقال درختان بزرگ چندین روش وجود دارد. این روش‌ها در جای مناسب باید انجام شوند.
1. ریشه برهنه
این روش بیشتر مناسب درختان با حجم ریشه کم می‌باشد. درواقع این روش برای جابه جا کردن درختچه‌های کوچک مناسب می‌باشد . به منظور جلوگیری از آسیب رسیدن به ریشه گیاه به هنگام خارج کردن و جابه جایی، باید از مرطوب بودن خاک اطراف ریشه اطمینان حاصل گردد.
در مرحله بعد ، باتوجه به سن و نوع گیاه شعاعی که باید در اطراف درخت کنده شود، توسط شرکت سورن بام تعیین می‌گردد. سپس شروع به حفر گودال دراطراف درخت می‌نماید
عمق گودال نیز با نوع درخت متفاوت است و غالبا در حدود 45تا 60 سانتی متر می‌باشد. پس از رسیدن به عمق موردنظر بادقت درخت را کج نموده و بدون آسیب رساندن به آن درخت را آزاد می‌کنند. در ادامه ،ریشه درخت را درون یک پارچه مرطوب پیچیده وبه محل جدید منتقل می‌نمایند.
2. گونی پیچی یا روت بال
جابه جایی درختان بزرگ در انواع روش‌های مختلف قابل اجرا می‌باشد که یکی از این روش‌های روت بال می‌باشد. این شیوه از جابه جایی برای گیاهان با قطر تنه بیشتر از 5سانتی متر کاربرد دارد.
در روش روت بال درخت به همراه خاک اطراف ریشه بایستی منتقل شود و قبل از شروع به اجرای جابه جایی باید درخت را هرس نمود، هرس سنگین در این مورد توصیه نمی شود.
دراین روش خاک داخل گونی پیچ شده و ریشه درختان باید مقدار دو سوم از گستره درخت باشد و به این منظور باید از سایه انداز درخت به همان مقدار به سمت تنه درخت نشانه گذاری نمود.
در میزان توپ ریشه و شکنندگی خاک اطراف آن، جنس خاک و نوع درخت بسیار تاثیرگذار می‌باشد. این میزان درختچه‌های کوچک و درختان همیشه سبز کوچک به طور تقریبی نیم متر است وبرای درختان همیشه سبز متوسط و درختان با قطر تنه 11 سانتی متر به بالا میزان توپ ریشه‌ها بین 5/1 تا 5 متر می‌باشد.
3. استفاده از ماشین آلات
شرکت سورن بام از ماشین آلات مخصوص برای حفر استفاده و درخت را با ریشه از خاک جدا می‌کند. ماشین جابه جایی درخت معمولا از چهار تیغه دوار تشکیل می‌شود که به راحتی درخت را از ریشه کنده و جابه جا می‌کند. بدین صورت که اگر تیغه تا درخت با یکدیگر برابر باشد ، در مجاورت گیاه قرار داده می‌شود.
در این روش دستگاه به صورت هیدرولیکی بسته و قفل می‌گردد. پس از برداشت درخت آن را به صورت عمودی به طرف بالا کشیده واز زمین خارج می‌کنند. سپس درخت به صورت افقی بر روی ماشین انتقال قرار داده می‌شود.
بهترین زمان جابجایی درختان بزرگ و کهنسال
اکثر درختچه‌ها و درختان که همیشه در حال رشد هستند، بهترین زمان برای جابه جایی آنها ماه اسفند است که ریشه‌هایشان فعال هستند. اگر آنها را در اواخر پاییز حرکت دهیم و زمستان‌های بعدی سرد و خشک باشد، پس از آن همیشه گیاه در معرض خطر خشکی و استرس قرار خواهد گرفت.
اگر در دوران گرم تر و ملایم سال، جابجایی درختان بزرگ و کهنسال همیشه سبز انجام شود، پس از آن ریشه‌ها می‌توانند شروع به رشد دوباره بکنند. باید در نظر داشت که سطل پلاستیکی یک روش عالی برای حمل بوته‌های کوچک تر به مکان‌های جدید است.
روش‌های مناسب تغییر محل کاشت درختان بزرگ
به صورت کلی در جابجایی درختان بزرگ و کهنسال می‌توانید از 3 روش اساسی و اصلی استفاده کنید که هر یک از این روش‌ها بستگی به چند مورد ماننده موقعیت و شرایط درختان دارد. اولین روش برهنه کردن درختان است، به صورتی که درختان را هرس و برهنه کرده و سپس آن را به محل مورد نظر انتقال می‌دهند. در روش دوم پیچیدن درخت در گونی است. روش سوم کمک از دستگاه‌های مناسب و بزرگ برای جابجایی درختان است.
ابتدا باید با مشورت و کمک از مهندسین باتجربه و مجرب راه انتقال را مشخص کرده و سپس از دستگاه‌ها برای جابجایی استفاده کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که در جابجایی درختان با روش دستگاه‌ها می‌توانید در زمان کم و بدون مصرف انرژی زیاد در سهولت کامل درختان بسیار زیادی را جابجا بکنید.
نکات مراقبتی و انواع مدل‌ها در جابجایی درختان بزرگ و کهنسال
طی فرایند جابه جایی درختان به دلیل انجام عملیات جابه جایی و بروز برخی صدمات ریشه ای واز عادت در آمدن ریشه تا مدت‌ها و بلکه سال‌ها به عوامل محیطی و شرایط نگهداری بسیار حساس هستند. این عوامل می‌توانند شامل : عوامل محیطی مانند دما ، وزش باد و آفتاب یا عوامل مراقبت و نگهداری مانند آبیاری و کوددهی و یا آفت و بیماری باشد.
حساس شدن ریشه می‌تواند به راحتی عامل از بین رفتن و آسیب درخت شود . بیشترین آسیب را ریشه‌های مویین و مکنده متحمل می‌شوند که متعاقب آن خسارت فیزیکی به سایر اندام درخت وارد می‌شود که از زمان آسیب 3تا10سال طول می‌کشد تا بهبود پیدا کنند زیرا ریشه اندام اصلی جذب آب و مواد معدنی برای درخت می‌باشد.
زمان و روش‌های جابه‌جایی و انتقال درختان بزرگ
هر درختی در زمان خودش باید چابجا شود، و اگر این روند به هم یریزد، امکان خشک شدن درخت وجود دارد. با انتخاب روش درست در جابه‌جایی و انتقال درختان بزرگ، آنها را سالم و سلامت نگه می‌داریم.
زمان جابه‌جایی و انتقال درختان بزرگ خزان پذیر
اگر چه به شکل تئوری وبارعایت اصول کاری در تمامی مواقع از سال می‌توان جابه‌جایی و انتقال درختان بزرگ را انجام داد. اما به‌طور عملی بهترین نتیجه در امر جابه‌جایی و انتقال درختان بزرگ در زمان‌های خاصی از سال امکان پذیر است. برخی از درختان نسبت به جابه‌جایی مقاومت بیشتری دارند ولی برخی دیگر به جابه جایی حساس تر هستند. باید نسبت به شناخت درخت خود زمان مناسب برای انتقال را درنظر بگیرید.
در مورد گیاهان خزان پذیر بهترین زمان برای جابه جایی در فصل پاییز و پس از ریخته شدن برگ‌ها است .البته تاقبل از اینکه به دلیل سرمای زمستان خاک یخ نزده وسفت نشده باشد. زمان مناسب دیگر برای جابه جایی و انتقال درختان بزرگ خزان پذیر، بهتر است ابتدای بهار و قبل از رویش جوانه‌ها انجام شود. به بیان دیگر درخت هنوز بیدار نشده‌اند، زمان بهتری برای این جابجایی در نظر گرفته می‌شود.
زمان جابه جایی و انتقال درختان همیشه سبز
در مورد درختان همیشه سبز نیز فصول پاییز یا اوایل بهار قبل از اینکه رویش جوانه‌های جدید آغاز شود بهترین زمان جابه‌جایی است. برخی از پرورش دهندگان اواسط تا اواخر فصل پاییز را برای درختان همیشه سبز همانند سوزنی برگان بهتر از اوایل فصل بهار می‌دانند زیرا اعتقاد دارند در این زمان از سال به دلیل وجود حرارت حدود ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد در خاک اکثر مناطق کشور، ریشه زایی مجدد این درختان در مکان جدید کاشت بهتر و مؤثرتر انجام می‌شود.
نکات اصولی در جابجایی درختان بزرگ و کهنسال
قبل از جابه جایی درختان باید میزان موفقیت آن طبق عوامل موثر بررسی شود. در درجه اول مرگ درخت را باید درنظر بگیرید واین احتمال را به حداقل رسانید. سپس باید از سالم بودن گیاه اطمینان حاصل فرمایید زیرا درصورت بیمار بودن درخت امکان جابه جایی وجود ندارد و گیاه به شدت آسیب پذیر می‌شود.
بعداز این موارد در خاطر داشته باشید که نهال جوان نسبت به جابه جایی مقاوم تر می‌باشد. گیاهان خزان پذیر از گیاهان همیشه سبز درجابه جایی مقاوم تر هستند و همچنین آنهایی که ریشه‌های سطحی دارند. به طور کل برای جابه جایی موفق درخت ، فصل ،نوع درخت، روش جابه جایی و پوشش دهی ریشه را در طی فرایند درنظر بگیرید.
نکات اجرایی در جابجایی درختان بزرگ و کهنسال
اکثر شرکت‌هایی که در جابه جایی درختان متخصص هستند، دستورالعمل‌های دقیق پس از مراقبت را ارائه می‌دهند و اگر پس از جابه جایی دقیقا به این دستورالعمل‌ها عمل نشود هیچ متخصصی تضمین سلامت درخت را بر عهده نمی گیرد . زنده ماندن درخت پس از جابه جایی تعریف موفق بودن این عملیات و پیوند است چرا که بسیاری از شاخه‌های درختان ممکن است از بین برود و خشک شود.
اگر درخت باید جابه جا شود ولی امکان کاشت فوری آن به هر دلیلی میسر نیست درخت باید در جایی ذخیره شود که به آن روت باکس گفته می‌شود . زمان ذخیره سازی طولانی تر، اجازه می‌دهد تا درختان به رشد ریشه‌های فیدر جدید برای جذب آب و مواد مغذی بپردازد.
نحوه کاشت و روش‌های جابه جایی و انتقال درخت
برای جابه جایی درختان بهتر است بعداز خارج کردن درخت از زمین کمی ریشه‌های مویرگی آن را هرس کنید تا عملیات جابه جایی راحت تر انجام گیرد. گفتنی است زمان انتقال درخت از مکان فعلی تا مکان جدید زیاد زمان بر نباشد که درخت آسیب زیادی نبیند. باید دقت داشته باشید که خاکی که قرار است درخت در آنجا کاشت شود حتما از قبل مرطوب شده باشد و پس از کاشتن درخت در خاک نیز حتما آبیاری به صورت متداول انجام گیرد . همچنین پس از کاشت، باید دقت کنید که هوای اضافی داخل خاک و ریشه باقی نماند زیرا ممکن است باعث از بین رفتن ریشه شود.
طی فرایند جابه جایی درختان به دلیل انجام عملیات جابه جایی و بروز برخی صدمات ریشه ای واز عادت در آمدن ریشه تا مدت‌ها و بلکه سال‌ها به عوامل محیطی و شرایط نگهداری بسیار حساس هستند. این عوامل می‌توانند شامل : عوامل محیطی مانند دما، وزش باد و آفتاب یا عوامل مراقبت و نگهداری مانند آبیاری و کوددهی و یا آفت و بیماری باشد.
حساس شدن ریشه می‌تواند به راحتی عامل از بین رفتن و آسیب درخت شود. بیشترین آسیب را ریشه‌های مویین و مکنده متحمل می‌شوند که متعاقب آن خسارت فیزیکی به سایر اندام درخت وارد می‌شود که از زمان آسیب 3 تا 10سال طول می‌کشد تا بهبود پیدا کنند زیرا ریشه اندام اصلی جذب آب و مواد معدنی برای درخت هست.
روش‌های جابه جایی و انتقال درختان و بوته گیاهان متحرک
شرکت سورن بام در زمینه طراحی و اجرا و نگهداری انواع فضای سبز و کاشت و پرورش انواع نهال‌های مثمر و غیر مثمر، کاشت انواع درختان و جابه جایی درختان برای سازندگان ویلا و عموم علاقمندان به فضای سبز، اخذ تاییدیه شهرداری و طراحی روف گاردن فعالیت می‌کند. همچنین تمامی مواردی که از پیش در خصوص جابه جایی درختان به آنها اشاره کردیم . به طور اختصاصی توسط شرکت سورن بام انجام می‌شود و ما مفتخریم تا با به کار گیری پیشرفته ترین ماشین آلات و تجهیزات انتقال و جابه جایی درخت و همچنین جدیدترین روش‌های عملی و علمی در این زمینه ،تمامی خدمات مربوط به درختان را بدون هیچ آسیبی به آنها انجام دهیم.
شرکت سورن بام برای انجام عملیات انتقال درختان از روش‌های ریشه برهنه ، روت بال و یا بااستفاده از ماشین آلات جابه جایی درخت استفاده می‌نماید و همچنین مراقبت‌های بعداز جابه جایی و انتقال درختان، هرس و کوددهی به گیاهان را انجام می‌دهد.
نکات مهم پس از جابه جایی درختان
مهمترین عمل مراقبتی بعداز جابه جا کردن درخت ، آبیاری است که ارتباط مستقیم با بارندگی ورطوبت و زهکشی خاک دارد. بهترین زمان برای این عملکرد فصل بهار و تابستان می‌باشد که بطور روزانه برای تامین رطوبت می‌توان آب را روی شاخ و برگ درختان اسپری کنید. همچنین شخم زدن سطحی خاک می‌تواند کمک شایانی به حفظ رطوبت خاک نماید.
هرس قبل از انتقال درختان
هرس شدید به هنگام انتقال درختان لازم نمی باشد زیرا باتوجه به کاهش مواد مغذی باعث مرگ درخت خواهد شد. میزان هرس درخت وابسته به وضعیت ریشه ،شرایط محیط نگهداری و گونه گیاه می‌باشد.هرس درخت موجب رشد رویشی آن شده ودر درختان تازه انتقال یافته به دلیل ضعف تغذیه ای باعث آسیب جدی واز بین رفتن درخت می‌شود. پس بهتر است درخت تا 3سال هرس نشود.
در سال اول جابه جایی درخت بهتر است از کوددهی پرهیز کنید اما اگر خاک گیاهتان خیلی غنی نبود می‌توانید براساس آنالیز خاک در فصول بهار وتابستان از کود مایع و رقیق استفاده کنید. از جمله گیاهانی که ریشه‌های حساس دارند.
سفارش جابجایی درختان بزرگ و کهنسال
به صورت کلی جابجایی درختان بزرگ و کهنسال نیازمند دقت بالا و توجه به نکات و فاکتور‌های مهم در جابجایی است تا به سلامت درخت آسیبی وارد نشود و دچار بیماری و رشد نکردن نشود . جابجایی درختان بزرگ علاوه بر جذابیت و نمای زیبایی که در باغ شما ایجاد می‌کند، سبب افزایش قدمت و ارزش باغ می‌شود و شما می‌توانید با جابجایی درختان کهنسال و انتقال آنها به باغ خود، علاوه بر بهره بری از محصولات آن، ارزش و قیمت باغ خود را افزایش دهید. جابجایی درختان یکی از نکات اساسی و کلیدی در اجرای فضای سبز است و این کار موجب می‌شود تا بهترین تجربه را از محوطه باغ خود کسب کنید.