اجرای زهکشی روف گاردن و بام سبز در لغت به معنای خشک کردن آب روی زمین و پشت بام است. در فضاهایی که امکان نفوذ و انتقال آب به ساختمان به دلیل ایستایی بودن سطح و تجمع آب در یک محل وجود دارد، لازم است از زهکشی استفاده کنید. به صورت کلی به محلی که آب به صورت طبیعی در زیر زمین وجود دارد و سطح و مقدار آب آن با تغییرات فصلی و بارندگی ها تغییر می کند، سطح ایستایی می گویند. زهکشی ساختمان هم میتواند در کنار زهکشی روف گاردن مورد توجه قرار بگیرد.
شرکت سورن بام، با بیش از یک دهه تجربه در زمینه طراحی و اجرای نمای ویلا، بام سبز و روف گاردن، محوطه‌سازی، دیوار سبز، آلاچیق و … در شهرهای مختلف ایران از جمله تهران، اصفهان، مازندران و مشهد فعالیت می‌کند. این شرکت با بهره‌گیری از تیم متخصص و استفاده از به‌روزترین متدهای طراحی و اجرا، بهترین خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهد.
سبک‌های مختلف و زهکشی روف گاردن
مسلماً زهکشی روف گاردن بدون توجه به سبک انجام میشود. روف گاردن کوچک، روف گاردن لاکچری، روف گاردن سنتی و تمام انواع روف گاردن به زهکشی روف گاردن نیاز دارند. اجرای زهکشی به طراحان اجازه می‌دهد که تمام عناصر سازنده روف گاردن را بتوانند روی پشت بام اجرا کنند.
درباره لایه‌های زهکشی روف گاردن و زهکشی ساختمان
لایه های زهکشی روف گاردن یکی از اصلی ترین و مهم ترین قسمت ها و بخش های اجرای روف گاردن است که حتما باید در اجرای آن دقت لازم و توجه ویژه ای داشت. اکثر بام های سبز معمولا به 2 صورت اجرا می شوند. هر کدام از مراحل زهکشی روف گاردن یا بام سبز، در نتیجه نهایی اثرگذار خواهند بود. زهکشی روف گاردن، باعث کاهش هزینه نگهداری از روف گاردن میشود و میتواند ساختمان سبز را سلامت نگه دارد. روش و لایه‌های زهکشی روف گاردن، با توجه به نوع پشت بام می‌توانند متفاوت باشند.
دو روش اجرای لایه‌های زهکشی روف گاردن
نصب درجا
روف گاردن های کم یا گسترده که از گیاهانی با ارتفاع کم بهره می برد و در مقابل آن از گیاهانی متراکم یا عمیق با گیاهانی بزرگ تر استفاده می شود.
نصب مونتاژ
روف گاردن های مدولار که از سیستم هایی بر اساس سینی و لایه ها اجرا می شود.
با توجه بر آنکه یکی از عملکرد ها و هدف های اصلی روف گاردن مدیریت و کنترل آب باران است، تخلیه یا ذخیره آب باران در روف گاردن می تواند شکل مناسب تر و بهتری در طبقه های آن باشد.
سیستم زهکشی روف گاردن
سیستم زهکشی بخش اولیه و لایه ی پایه ای در روف گاردن است. زهکشی به توانایی و استحکام روف گاردن برای انتقال آب اشاره دارد. به طور کلی انتقال آب در زهکشی روف گاردن به صورت عمودی است و علاوه بر آن انتقال جانبی آب در زمان های بارش شدید باران نیز جزو انتقال آب در زهکشی است.
خاک روف گاردن از مواد آلی تشکیل شده که به دلیل آنکه مواد عالی در خاک طی مرور زمان پوسیده می شوند و با گذشت زمان مواد آلی آن کم و کمتر می شود و آب را به خوبی در خود ذخیره نمی کند. به همین دلیل از لایه زهکشی روف گاردن استفاده می شود تا علاوه بر انتقال و جذب آب در حین بارش باران وظیفه نگهداری آب باران و دسترسی گیاهان به آب و کاهش حجم آب مصرفی را بر عهده دارد.
عملکرد زهکشی روف گاردن
این نکته را در نظر داشته باشید که حفظ و دسترسی گیاهان به آب بسیار چالش بر انگیز است، زیرا گیاهان در اجرای روف گاردن به صورت مداوم خشک می شوند و آبیاری آنها مسئله بسیار مهمی است. در آبیاری و انتقال آب به گیاهان در روف گاردن چالش های بسیار زیادی وجود دارد که این چالش ها را می توان به تغییر اقلیم، شرایط آب و هوایی، وزش باد در لبه های بیرونی ساختمان، سایه های ایجاد شده توسط ساختمان ها و آپارتمان های دیگر، باز تاب نور آفتاب از پنجره های اطراف محوطه روف گاردن می تواند سبب اخلال و اختلاف در رطوبت خاک شود و… اشاره کرد.
به صورت کلی سقف های ساختمان ها معمولا از 2 درصد شیب بهره می برند که در این سقف ها آب به محل های آبرو حرکت می کنند و در یک جا جمع می شوند. به همین دلیل این امر سبب می شود تا آب کافی در دسترس برخی از گیاهان قرار نگیرد و گیاهان پژمرده و خشک شوند. پس داشتن مکانیزمی مناسب برای جابجایی و ذخیره آب نیاز است.
انواع لایه های زهکشی روف گاردن
در اجرای زهکشی لایه های زهکشی روف گاردن 4 نوع اصلی وجود دارد که این نوع ها را می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قالب زهکشی متخلخل
- زهکش های در هم تنیده
- زهکش های گرانولی
- زهکش های سازه ای
قیمت زهکشی روف گاردن
قیمت زهکشی روف گاردن به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
مساحت روف گاردن: هرچه مساحت روف گاردن بیشتر باشد، هزینه زهکشی نیز بیشتر خواهد بود.
نوع روف گاردن: روف گاردن‌های مسطح به زهکشی بیشتری نسبت به روف گاردن‌های شیب‌دار نیاز دارند.
نوع مواد زهکشی: مواد زهکشی مختلف، قیمت‌های متفاوتی دارند.
مساحت روف گاردن
همان‌طور که گفته شد، مساحت روف گاردن یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت زهکشی است. به طور کلی، هرچه مساحت روف گاردن بیشتر باشد، هزینه زهکشی نیز بیشتر خواهد بود. این امر به دلیل افزایش طول و عرض لوله‌های زهکشی و همچنین افزایش تعداد اتصالات است.
نوع روف گاردن
روف گاردن‌های مسطح به زهکشی بیشتری نسبت به روف گاردن‌های شیب‌دار نیاز دارند. این امر به دلیل این است که در روف گاردن‌های مسطح، آب باران به راحتی نمی‌تواند از روی سطح روف گاردن خارج شود و در نتیجه، احتمال تجمع آب در روف گاردن بیشتر است.
نوع مواد زهکشی روف گاردن
مواد زهکشی مختلف، قیمت‌های متفاوتی دارند. به طور کلی، مواد زهکشی طبیعی مانند شن و ماسه، قیمت کمتری نسبت به مواد زهکشی مصنوعی مانند ژئوتکستایل و لوله‌های زهکشی دارند.
مزایای اجرای صفحات زهکشی روف گاردن
صفحات زهکشی روف گاردن جریان مناسبی نسبت به زهکشی ها دارند. هندسه توری های زهکشی شامل کانال هایی است که از طریق این کانال ها آب به راحتی می تواند به سمت زهکشی ها حرکت کنند. علاوه بر آن صفحات زهکشی می تواند در هنگام بارش های شدید برای رواناب ورودی از دیگر قسمت های روف گاردن استفاده کند و این فضا را در روف گاردن ایجاد کند. همچنین شکل و طراحی صفحات زهکشی در ساخت به صورتی است که در حین شدید ترین طوفان ها همیشه یک لایه هوا در بالای صفحه وجود داشته باشد که این لایه سبب می شود تا ریشه گیاهان آسیب نبینند و سالم بمانند.
صفحات زهکشی روف گاردن برای ساخت یک لایه تخلیه آب یکپارچه نیاز به هم پوشانی در حین نصب و اجرا دارند. در زمان های بدون انبساط یا انقباض حرکتی، بدون وزش باد، بدون چرخه های یخ زدگی، ذوب شدن بدون رشد، تغییر گیاهان قرار دادن صفحات تخلیه بر روی هم دیگر امر ضروری نیست. اما به طور کلی تعدادی از عوامل فیزیکی در تلاش هستند تا این صفحات از هم دور شوند. هر حرکت از سمت صفحات زهکشی می تواند منجر شود تا خاک به طرف لایه ممبران حرکت کند که به طور بالقوه موجب سایش و یا فرسایش می شود. بنابراین حفظ یک پارچگی لایه های زهکشی در روف گاردن اهمیت بسیار زیادی دارد.
نکات زهکشی خاک روف گاردن
گیاهان استفاده شده در روف گاردن با توجه به زیبایی که به محیط اطراف میدهند باید مراقبت های خاص از آن ها را هم انجام دهید.برای رشد عالی گیاهان موجود در روف گاردن خود باید خاک استفاده شده زهکشی خوب و عالی داشته باشد در این جا ما میخواهیم شما را با مفهوم زهکشی خاک و فایده آن آشنا کنیم.و اما مفهوم زهکشی خاک این است که ورود هوا به ریشه های گیاهان که باعث میشود گیاهان شما رشد بهترداشته باشند و تا حدی از پوسیدگی ریشه آن جلوگیری کنیم.
نشانه های خاک زهکشی شده
فضای موجود درخاک بهترین و مناسب ترین مکان برای قرار گرفتن اکسیژن و آب است اگر این فضا برای خاکی که برای گیاه شما استفاده شده بکار گرفته باشد در اصطلاح میگوئیم خاک زهکشی خوب دارد.فضاهای خالی هنگامی باران میبارد با آب باران پر میشوند واین آب در خاک به سمت پایین میرود و باعث میشود هوا جایگزین آن شود توجه داشته باشید هرچقد این فضای بین خاک بیشتر و بهتر باشد گیاهان آب و هوای خوبی را دریافت میکنند.
استفاده از زهکشی روف گاردن
استفاده از زهکشی یکی از اصولی ترین و کلیدی ترین امر ها در اجرای روف گاردن است. استفاده از زهکشی روف گاردن می تواند طول عمر گیاهان شما را افزایش دهد و علاوه بر آن می توان در استفاده از آب هم صرفه جویی کرد. کنترل و ذخیره آب یکی از عوامل بسیار چالش بر انگیز در هر روف گاردنی است که با استفاده از لایه های زهکشی می توان به راحتی منابع آب خود که از بارش باران به دست آمده را کنترل و ذخیره کرد. لایه ها و صفحات زهکشی یکی از اصلی ترین لایه های محوطه سازی در مراقبت و نگهداری از گیاهان است.
زهکشی روف گاردن چیست؟
در فضاهایی که سطح به صورت ایستایی است حتما باید از زهکشی استفاده کرد. از زهکشی در محل‌هایی مانند ساختمان سازی، اجرای روف گاردن، ساخت مجتمع‌های بزرگ و تجاری، کشاورزی و… استفاده میشود.
زهکشی یک هنر و فرایند است که از قبل توسط افراد مختصص برای زیباسیازی فضاهای داخلی و خارجی به کار گرفته میشود. این هنر بر پایه ی ترکیب گل‌ها، برگ‌ها، شاخه‌ها و ماد دیگر است به منظور ایجاد آثار زیبا و‌هارمونیک است. این هنر در سراسر دینا با روش‌های گوناگونی طبق سلیقه منطقه ای صورت میگیرد.
اهمیت اجرای زهکشی روف گاردن
متخصصان زهکشی با دانش عمیقی از خصوصیات گوناگون وش یوه‌های آماده سازی باید طراحی از پیش تعیین شده را به درستی اجرا کنند. استفاده از ظروف و وسایل مختلف ماند ظرف‌ها، اجسام شیشه ای یا حتی سازه‌های خودکار و نورپردازی میتواند به زیبایی کار کمک ویژه ای بکند.
احیاء آن دسته از اراضی‌ها که تا به حال غیر قابل استفاده بوده اند و مهیا کردن آنها برای زراعت این نوع زهکشی اراضی به منظور توسعه افقی گویند.
نیاز به زهکشی روف گاردن
نیاز به زهکشی یک مساله پویا و دینامیک است زیرا با گسترش خواه نا خواه برخی اراضی نیاز به زهکشی پیدا خواهند کرد آمار موجود نشان می‌دهد که در مقیاس جهانی حدود 3/2 دیم و دارای زهکشی طبیعی بوده و احتیاج به پیاده کردن طرحهای زهکشی در آنها نیست ولی 3/1 اراضی مفرط نیاز به زهکشی دارند به عبارت دیگر 400 میلیون هکتار از اراضی دیم جهان نیاز به زهکشی دارند در حالیکه هم اینک فقط 150-100 میلیون هکتار آنها زهکشی میشوند.
در زمین‌های آبی که نیاز به صفحات زهکشی پیشرفته دارند در مقایسه با اراضی دیم بمراتب بیشتر است، زیرا فقط 50-25 میلیون هکتار یعنی 10تا 20 درصد کل اراضی آبی زهکشی میشوند که این مقدار بسیار کمتر از حد نیاز است. امروزه زهکشی نقش بسیار گسترده تری پیدا کرده است به طوری که هدف آن فقط خارج ساختن آب اضافی از زمین نیست بلکه مسایلی مانند احیاء یا شیرین کردن اراضی، مدیریت آب، مسایل مربوط به محیط زیست و یا کیفیت آب نیز از جمله وظایفی است که در اجرای طرحهای زهکشی مد نظر قرار می‌گیرند.
علاوه براین امروزه زهکشی فقط برای این انجام نمی‌شود که محصول افزایش یابد بلکه پایین آوردن هزینه تولید، فراهم آوردن شرایطی برای تولید محصولات متنوع، بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی زارعین و یا امثال آن نیز میتواند از اهداف زهکشی باشد.
اهداف اجرای زهکشی روف گاردن
به طور کلی اهداف زهکشی روف گاردن را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد.
- کنترل و جلوگیری از ماندابی شدن
- کنترل و جلوگیری از شور شدن
- کنترل فرسایش
- کنترل سیل
- حفاظت محیط زیست
- سلامت و بهداشت عمومی
- حفاظت از انبیه‌ها و تاسیسات عمومی
- توسعه روستایی و امنیت غذایی
انواع سبک‌های اجرای زهکشی ساختمان و روف گاردن
اجرای زهکشی ساختمان روش‌های متفاوتی دارد که می‌توان با توجه به شرایط و وضعیت ساختمان یکی از سبک‌های اجرای زهکشی را انتخاب کرد. به صورت کلی سبک‌های اجرای زهکشی در ساختمان عبارت اند از:
1. زهکشی طبیعی
در اجرای زهکشی طبیعی از لوله‌هایی متناسب با دره‌ها و گودی‌های طبیعی زمین استفاده میشود که به همراه اتصالات باز در زمین کار گذاشته میشوند. در روش زهکشی طبیعی، لوله‌ها به زهکش‌های اصلی وصل میشوند و این روش بیشتر در زمین‌های کشاورزی اجرا میشود.
زهکشی زمین‌های کشاورزی |اجرای زهکشی
2. زهکشی شبکه ای
در روش زهکشی شبکه ای از زهکش‌هایی به صورت فرعی و اصلی به شکل یک شبکه مستطیلی شکل داده میشوند و به طور کاملا منظم اجرا میشود. به طور کلی نقشه زهکشی شبکه ای به صورتی است که زهکش‌های فرعی به یکی از قسمت‌های زهکش اصلی متصل میشود.
3. زهکشی بادبزنی
روش بعدی اجرای زهکشی را می‌توان به زهکشی باد بزنی اشاره کرد. در روش زهکشی باد بزنی زهکش‌های فرعی به صورت باد بزن در اطراف ساختمان قرار می‌گیرند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که اجرای زهکشی باد بزنی بسیار دشوار است، زیرا در این روش اتصال تمام زهکش‌های فرعی در یک نقطه و محل به زهکش اصلی کار بسیار ساده ای نیست و اکثر افراد در حین اجرای زهکش روش باد بزنی به مشکل بر می‌خورند.
4. زهکشی خندقی
در روش اجرای زهکشی به صورت خندقی، آب‌های زیر زمینی را قطع میکنند و به زهکش‌ها منتقل میکنند. بدین صورت تمام زهکش‌ها در یک یا چند قسمت در اطراف ساختمان استفاده میکنند.
5. زهکشی جناقی
در روش اجرای زهکش جناقی، لوله‌های فرعی وجود دارند که با توجه به نسبت شیب زمین، تحت زاویه ای مشخص به زهکش اصلی وصل میشود. حتما در اجرای زهکشی به صورت جناقی توجه داشته باشید که طول زهکش‌های فرعی نباید طولی بیشتر از 30 متر داشته باشد.
انواع سیستم‌های اجرای زهکشی ساختمان از نظر عمق
زهکشی عمیق:
در روش اجرای زهکشی عمیق، در اطراف ساختمان چند چاه در تراز‌های پایین تر از کف گود برداری حفر میشود.
زهکشی نیمه عمیق:
در روش زهکشی نیمه عمیق، چندین چاه متعدد در اطراف گود حفر میشود.
زهکشی سطحی:
در روش زهکشی سطحی که به آن زهکشی پی ساختمان و زهکشی زیر فونداسیون معروف است. در این روش اجرای زهکشی کانال‌هایی زهکشی پر شده با مصالح است که این سبک از زهکش‌ها بسیار پر استفاده است.
زهکشی فرآیندی برای هدایت و تخلیه آب اضافی از زمین است. این کار برای جلوگیری از مشکلات مختلفی مانند سیل، فرسایش خاک و آسیب به سازه‌ها انجام میشود.
مراحل کلی اجرای زهکشی روف گاردن
بررسی و مطالعه محل
بررسی و مطالعه محل برای زهکشی یکی ار مراحل اولیه و بسیار مهم در طراحی سیستم زهکشی است. از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. قبل از شروع هر کاری، باید نوع خاک، سطح آب زیرزمینی، شیب زمین و سایر عوامل مؤثر در زهکشی را بررسی کنید. این مرحله شامل جمع آوری اطلاعات محیطی و شرایط فیزیکی مجحل مورد نظر برای نصب سیستم زهکشی است. بررسی پوش گیاهی، تحلیل سازه‌های موجود، مطالعه تاثیرات زیست محیطی، مشورت با کارشناسان و مهندسان محلی، بررسی توپوگرافی و زمین شناسی و در نهایت حمع آوری یک تحقیق جامع شامل این مرحله میشود.
انتخاب سیستم زهکشی مناسب
انتخاب سیستم زهکشی مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد که باید به دقت بررسی شوند. در ادامه به مراحل و نکات کلیدی برای انتخاب سیستم زهکشی مناسب می‌پردازیم. سیستم‌های زهکشی مختلفی وجود دارد، مانند زهکشی سطحی، زهکشی زیرزمینی و زهکشی عمقی. نوع سیستم زهکشی مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع خاک، میزان آب اضافی و محل مورد نظر برای زهکشی بستگی دارد.
طراحی سیستم زهکشی روف گاردن
طراحی سیستم زهکشی یکی از مهم ترین عناصر در ساخت و ساز‌های مدرن است که به منظور حفظ ساختمان‌ها و اراضی از خطرات آب و رطوبت استفاده میشود. پس از انتخاب سیستم زهکشی مناسب، باید نقشه و طرحی برای آن تهیه کنید. این طرح باید شامل محل قرارگیری لوله‌ها، چاه‌ها و سایر اجزای سیستم زهکشی باشد. ذر طراحی این سیستم‌ها عواملی مانند شیب مناسب، اندازه لوله‌ها، موا ساخت و نوع پوشش‌ها برای مقاومت در برابر عوامل خارجی مهم می‌باشند.
اجرای سیستم زهکشی روف گاردن
اجرای سیستم زهکشی شامل چند مرحله اصلی است که به طور کلی در متن زیر به آن اشاره شده است. پس از تهیه طرح، می‌توانید به اجرای سیستم زهکشی بپردازید. این کار شامل حفر کانال‌ها، نصب لوله‌ها، چاه‌ها و سایر اجزای سیستم زهکشی است.
نگهداری از سیستم زهکشی روف گاردن
نگهداری سیستم زهکشی بسیار اهمیت دارد تا از عملکرد بهینه آن اطمینان حاصل شود و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود پس از اجرای سیستم زهکشی، باید به طور منظم آن را بررسی و نگهداری کنید. این کار شامل پاکسازی و تمیزکاری لوله‌ها، بررسی و بازسازی دوره ای، تست عملکرد، تعمیرات و تغییرات لازم، اصلاحات و بهسازی چاه‌ها و سایر اجزای سیستم زهکشی است.