تعریف آبیاری
آبیاری به پخش مصنوعی آب بر روی سطح زمین و جذب آن توسط خاک برای برطرف کردن نیاز های گیاهان به آب گفته می شود.
امروزه تنها 15 در صد زمین های کشاورزی آبیاری می شوند و در 85 در صد باقی به روش دیم و بدون آبیاری کشاورزی صورت میگیرید.
این موضوع نشان دهنده ی اهمیت و نقش این موضوع در کشاورزی است.
آب مورد نیاز برای آبیاری از منابعی چون بارش برف و باران، آب های زیر زمینی (چاه، قنات، چشمه) و آبهای سطحی شامل رودخانه ها، سدها، دریا، برکه های شیرین، یخچال ها و… تامین می شود.
منافع
افزایش مقدار و کیفیت محصولات و سود حاصل از آن از منافعی است که آبیاری با خود به همراه دارد.
همچنین مزیت های دیگری نیز مانند افزایش فرصت شغلی، کسب درآمد برای دولت از طریق فروش آب و شست و شوی سطح خاک دارد .
زیان های آبیاری سنتی
از آن جمله میتوان به فرسایش و شور و قلیایی شدن خاک، غرقابی شدن یا باتلاقی شدن زمینهای کشاورزی و تخریب زمینهای کشاورزی اشاره کرد.
همچنین آبی که با هزینه ی بسیار تامین، نگهداری و توزیع شده و سرمایه گزاری زیادی برای آن شده بیهوده اتلاف می شود
و سودی نیز در بر نخواهد داشت.
انواع روش ها
- سطحی
- تحت فشار
- زیرزمینی
1) آبیاری سطحی
در این روش آب از نهر یا لوله دریچه‌دار بر روی خاک جاری می شود و تدریجا جذب خاک می شود و آب لازم را در به ریشه گیاه می رساند. که به سه روش انجام می گیرد:
– کرتی
– نواری
– شیاری
2) تحت فشار
تحت فشار بطور کلی به سیستم‌های آبیاری گفته می شود که در آن ها آب مورد نیاز گیاهان را با فشاری بیشتر از فشار فشار اتمسفر و با لوله در کل زمین پخش می کنند.
روش های تحت فشار را به دو دسته ی بارانی و موضعی تقسیم می کنند.
روش موضعی نیز خود به دو روش قطره ای و روش خطی صورت می گیرد که این دو روش باعث صرفه جویی های بزرگی در مصرف آب می شود .
در این روش با فشار بیشتر از یک اتمسفر جا به جا می شود.
در این سیستم آب منبع را توسط پمپ به داخل شبکه رسانده و با عبور دادن ان از سیلکون، مواد خارجی و شن را از آب جدا می کنند.
در آخر آب را به وسیله ی انواع قطره چکان ها به صورت قطرات مجزا و پیوسته یا به صورت اسپری ریز با فشار کم در سطح زمین پخش می کنند.
در روش قطره ای از اتلاف آب جلوگیری می شود زیرا دیگر آب جاری نمی شود،
در عمق خاک فرو نمی رود و تبخیر کم تری رخ خواهد داد.
این روش برای رفع نیاز گیاه به آب در ناحیه ی توسعه ریشه بداخل خاک بسیار کارآمد است.
