فضای سبز شهری تهران

فضای سبز شهری تهران ،  فضای سبز شهری شامل

چمن،درخت و درختچه و پرچین است که به منظور جلوگیری از آلودگی هوا و زیبایی شهر، که قسمتهایی از آن مثل

پارکها است که مردم اوقات فراغت خود را در آنجا می گذرانند.

داشتن فضای سبز و زیبا و مطلوب مستلزم انجام عملیاتی است که بر روی

سطح سبز باید صورت گیرد.آراستگی و شادابی چمن، شاخسار با

طراوت درختان، پر گل بودن بوته ها، عاری بودن سطح از علف های هرز و پاکیزگی محیط، از شاخص های یک فضای مناسب می باشد

از آنجا که عملیات فضای سبز شهری تهران باز و سبز با نیروی انسانی تداخل خواهد داشت

و توانایی این نیرو نیز بسیار متغیر است و از طرفی ارزیابی کیفی

فضای سبز نیز در حالت عادی تا حد زیادی سلیقه ای است

،هدف از نظارت بر نگهداری و اجرای فضای سبز در اصل داشتن فضای سبزی زیبا،

با طراوت و پایدار است.فضای سبز مطلوب دارای مشخصات ویژه ای است

که از روی آنها شاخص های نظارتی و در واقع شاخص های

ارزشیابی فضای سبز تعریف می شوند.

اهمیت فضای سبز شهری تهران

هر فردی‌ در دنیا به‌ 2 تا 4 متر مربع‌ فضای سبز شهری تهران نیاز دارد تا با کمبود اکسیژن و مشکلات جسمی و روانی روبرو نشود.

در این میان مهندسی‌

فضای‌ سبز با ایجاد فضای‌ سبز در سطح‌ شهرها مانند

کاشت‌ درختان‌ در حاشیه‌ خیابان‌ها و ایجاد انواع‌ پارک‌های‌ جنگلی‌، کوهستانی‌ و

منطقه‌ای‌، فضاسازی‌ ، محوطه سازی و زیباسازی‌ پارک‌ها، کاهش آلودگی‌های بصری و ایجاد مناظر زیبا، تقلیل صداهای آزار دهنده

و تعدیل آلودگی‌های

صوتی، حفاظت و صیانت از محیط طبیعی و منابع موجود در آن،

حفاظت از تنوع حیاتی گیاهان،‌عامل حفظ فضای سبز و سلامت و زیبایی

سکونت‌گاه‌های انسان می‌گردد و نیاز انسان‌ها را به‌ فضای‌ سبز موردنظر تأمین‌ می‌کند

.در واقع مهندسی‌ فضای‌ سبز با ایجاد و حفظ‌ مناظر

طبیعی‌ در اطراف‌ منازل‌ و در سطوح‌ وسیع‌تر؛ یعنی‌ شهر و اطراف‌ آن‌، کیفیت‌ زندگی‌ را در شهرها بالا می‌برد.

زیرا فضای‌ سبز شهر، دستگاه‌

تنفس‌ شهر است‌. از سوی‌ دیگر ایجاد فضای‌ سبز به‌ سلامت‌ جسم‌ و روان‌ ساکنین‌ شهرها کمک‌ می‌کند

تا مردمی‌ که‌ امکان‌ استفاده‌ روزمره‌ از

طبیعت‌ را در خود شهر ندارند ، این‌ امکان‌ برای‌ آنها به‌ وجود آید.

عناصر مهم فضای سبز شهری تهران

فضای سبز اطراف تهران ، هرچند که فضای سبز در ایران قدمت چندین هزار ساله دارد ولی وضعیت فضای سبز شهری ایران در حد مطلوب نبوده که مهمترین دلیل آن

را می توان به خاطر عدم مدیریت فضای سبز شهری ذکر کرد.

با مدیریت فضای سبز شهری می توان هر شهری را با توجه به ظرفیت و

پتانسیل موجود فضای سبز متناسب با محیط فراهم کرد که سالهای سال اثرات مطلوب خود را به شهر ارزانی دارد

فضای سبز شهری منطقه ای پوشیده از گیاه در داخل و اطراف شهر ها که دارای دو کارکرد مهم برای شهر می باشد

تعدیل دما ،تلطیف هوا و زیبا آفرینی فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است

که در عرصه های طبیعی یا مصنوعی آن تحت استقرار درختان ، گل ها ، چمن ها و سایر گیاهان است

که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط ، قوانین و تخصص های مرتبط با آن برای بهبود شرایط زیستی ،زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی ،حفظ ،نگهداری یا بنا می شود

 

مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها ،کارکرد های زیست محیطی آنها است

که ایجاد تعادل بخشی در متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن

سطح زیبایی از سوی دیگر ،سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها می شوند

.ودر حقیقت فضای سبز ریه های تنفس شهرها به شمار می آیند

 

مدیریت فضای سبز شهری در اصل کلیه مراحل ارزیابی ،طــراحی و کاشت متناسب با محـل ،نظارت در حفـظ و نگهداری آن با همکاری مردم

می باشد.

 

با توجه به اینکه فضای سبز ما هر ساله یکنواخت و همان گیاه در محل ثابت است

نیاز به کود دهی دارد کود های اصلی که گیاهان به آن

احتیاج دارند عبارتند از ازت ، فسفر،پتاس، کلسیم ،منیزیم و گوگرد و مواد دیگر به مقدار کم مورد نیاز هستند

مواد غذای درجه دوم مانند

آهن ،روی ،منگنز و غیره را باید تنها در زمانی که کمبود آن در فضای سبز مشاهده شد

اضافه کرد کود های حیوانی دارای ارزش غذایی

چندانی نیستند و بیشتر به خاطر بهبود خواص فیزیکی خاک و بالا بردن قدرت نگهداری آب مورد مصرف قرار می گیرند

 

درختان ، درختچه ها ، پیچ های زینتی ،گیاهان پوششی و گل های یکساله و چند ساله غالباَ مهمترین عناصر در محوطه سازی و طراحی

فضای سبز به شمار می روند. انتخاب ،بکار گیری و نگهداری از این گیاهان سه عامل اساسی در کارایی فضای سبز هستند

که باید همواره

توسط طراح مورد توجه قرار گیرند . بنابراین نکته بسیار مهم در طراحی فضای سبز انتخاب گیاهی است

که بتواند بیشترین کارایی ممکن

را با حداقل نیاز به نگهداری فراهم آورد .نکته دیگر استفاده از گیاهان مناسب با توجه به نیاز های مختلفی است

که طراح با آن روبرو است

در فرایند طراحی کاشت ،توجه به نوع گیاهان و نحوه قرار گرفتن گیاهان نسبت به یکدیگر در جهت رسیدن به یک طرح زیبا و کارا ضرئری

به نظر می رسد.

لزوم و اهمیت محوطه سازی فضای سبز شهری تهران

رابطه انسان و طبیعت

نیاز مادی و به ویژه روحی او به طبیعت همچون نیاز طفل به مادر است

.بشر اولیه از همان اغاز بدو زندگی تمامی نیازهای خود را از محیط

پیرامون خود فراهم  و تا به حال که به پیشرفتهای زیادی نیز دست پیدا کرده است ن

یز باز نیازهای خود را در طبیعت جستجو می کند.

تلاشهای انسان در ادوار گذشته مبنی بر استفاده صحیح از طبیعت و حفظ خود در مقابل حوادث ناشی از آن نیز که به تدریج دانش

اندوخته خود را بالا برده و در

مراحل اولیه توجه به درخت و گیاه را در ساخت پناهگاه و یا سرپناههای اولیه خود مورد نظر دارد. . نحوه

کاشت درخت و نظم دادن به آن در هر چه بهتر فراهم کردن آسایش خویش را باعث شده است

که در دوره های گذشته گرایشهایی در زمینه

شاخه های متنوعی از علوم طبیعی و زیست محیطی نیز شکل گیرد

و همواره اهمیت طراحی فضای سبز به عنوان یک عامل مهم در

طراحی های خود از جنبه های مختلف چه ساختاریی و چه از جنبه های زیبایی آن مورد توجه خود قرار دهند.

فضای سبز شهری تهران به عنوان یک محیط جذاب و روحبخش

یکی از مهمترین جنبه های طراحی فضای سبز ایجاد محیط های

باز شهری و مناسب آب و هوایی و همچنین جاذب می باشد.به طور یقین

تمایل افراد به قرارگیری در محیط هایی با فضای سبز بیشتر از محیط های مصنوعی امروز است

.به عنوان مثال وجود فضای سبز در یک

واحد صنفی (فروشگاه،بازار،رستوران،مجتمع تجاری …)به یقین تاثیر شگرفی بر روند

اقتصادی آن محیط خواهد گذاشت و این امر بر

همگان نیز واضح و آشکار است.

۱–فضای بسته

فضای بسته در اصطلاح نقطه پایانی برای ادامه حرکت گامها و چرخها است

.در خارج این فضا ارتباطات غیر انسانی با سرعت زیاد در حال

انجام است..ولی مکانی در این فضاها ندارد ودر داخل آرامش و سکون بر قرار است .

این فضاها در مقابل فضاهایی با شلوغی و ترافیک

شهری بوجود می آیند و مشخصا این گونه مکانها محصول غائی ترافیک می باشد

. بدون فضای بسته ترافیک بدون معنی و مفهوم خواهد

بود .

 

۲–فضای نیمه محصور

فضای سبز اطراف تهران فضایی محصور و یا فضای درونی باز به فضایی است

که امکان دسترسی آن با فضای پیرامن خود به صورت آزاد و مستقیم بوده و فضایی با

قابلیت دسترسی بدور از جریان رفت و آمد است

در این نوع فضاها همواره باز تاب صداها از نقاط مختلف آرامتر شنیده می شود و بدور از

صدای ترافیک و عواملی از این دست قرار می گیرد و البته از نظر موقعیت مکانی امن  و قوی است.

۳–فضاهای غیر واقعی (واهی)

با بر چیدن دیوارهای یک فضای بسته که می تواند در فرمهای حائل،آیینه و این قبیل تبلور کند

یک فضای غیر محسوس بوجود می آید که

به نظر می رسد دارای خصوصیت عقب رفتگی می باشد.

به مثابه فردی است که به جلو می رود و فضای پشت سر خود را می بندد.

احساس از فضای پوشیده و دیوارهای محصور کننده

آن تحقق پیدا نمی کند بلکه این احساس به صورت رایحه ای در سراسر فضا وجود

دارد که در یک مکان مخصوص در حال پر زدن است.

• عناصر مهم در طراحی فضای سبز اطراف تهران

۱-درخت در محوطه سازی

در  طبیعت شهری مسلما نقش درخت بیش از سایر عوامل است.

این مفهوم که درخت منجر به ایجاد و در هم تنیدن یک سبک معماری

گیاهی می گردند قبلا پذیرفته شده، اما

امروزه درختان در جایگاه صحیح خود به عنوان یک ارگان زنده هستند

و حضور آنها در میان فضای مسکونی مطبوع است. به این طریق

روابط جدیدی میان ساختار طبیعی و معماری ارگانیک امکان پذیر  است.

درخت می تواند خود به عنوان حصاری برای یک فضا باشد  و گاه

به عنوان یک عنصر تزیینی عمل می کنند.

علاوه بر این بعضی گیاهان که خاصیت تنیدن را دارند می توانند پوشش ایجاد کند، که البته

مطالعات بافت و نوع ارگانیک هر گیاه می تواند در بهبود بهره و روی از آن تاثیر بیشتری داشته باشد

و شناخت فرمهای گوناگون آنها در

بالارونده، آویزان، هندسی یا نامنظم ، براق و یا مخملی … می تواند در ترکیب بهتر آنها با ساختمان مورد نظر ما تاثیر بسزایی داشته باشد.

۲–حصارها در محوطه سازی فضای سبز شهری تهران

حصارها  برای محصور کردن است . حال این که حصار نیز خود می تواند عمال تفکیک دو فضا از یکدیگر گاهی اوقات در طرحها لزوم

تفکیک دو فضا به دلایل گوناگون اعم از خطر و یا مسایل خاص طراحی باید جدا بوده و مصرف حصار با قابلیت تفکیک بالا و به اصطلاح

محکم و بسیار ملموس نیاز است و گاه بالعکس وجود رشته طنابی نیز که هنر آراستن آمیخته شده باشد این عمل را انجام می دهد.

۳– نرده در محوطه سازی فضای سبز شهری تهران

نرده ها  در درجه نخست در مکانهایی که بالقوه دارای خطرند برای ایجاد آگاهی بصری نصب می شوند و در درجه دوم به عنوان یک مرز

فیزیکی استفاده می شود.   استفاده از انواع خاص نرده در طراحی ها و توجه به شرایط محیطی و سازگار با اقلیم منطقه از لحاظ روحیات

منطقهای می تواند در جهت هماهنگی و یا عدم هماهنگی با بافت منطقه متفاوت باشد.

۴–پله در محوطه سازی فضای سبز شهری تهران

پله یکی از عناصر رایج  در طراحی های محوطه است . لزوم بوجود امدن اختلاف سطح در یک سایت و یا توپوگرافی هر کدام وجود پله

را ملزم می سازد.

۵–آب در محوطه سازی فضای سبز شهری تهران

آب همواره در اغلب طرحهای محیطی و شهری موجود است

ساخت و طراحی طبیعت های مصنوعی با امکانات و تکنولوژی روز بدون

استفاده از عنصر آب امکان پذیر نمی باشد. شاید هم تلاشها از ابتدا نیز در زمینه ساخت چنین محیط هایی بدلیل جای دادن آب بوده است با

قرارگیری آب محیط محیط ها تولدی نو را در خود احساس می کند.