فضای سبز چیست؟

در زندگی شهری امروزی کمبود فضاهای سبز بسیار احساس می شود . فضای سبز به محلی گفته می شود که می توان در آن نزدیکی به طبیعت را لمس کرد و لحظاتی را فارغ از آلودگی های شهری سپری نمود . نکته بسیار مهم در طراحی و اجرای یک محوطه ی سبز استفاده از خاک و گونه های گیاهی مناسب با شرایط اقلیمی می باشد . در صورت مغایرت با شرایط آب و هوایی به علت عدم مقامت  گیاهان از بین می روند . در طراحی و اجرای فضای سبز می توان از المان های متنوعی استفاده کرد . استفاده از المان ها و متریال های گوناگون بر اساس عملکرد فضای سبز و کاربرد آن تعیین می شود.

تاریخچه طراحی فضای ســبز

با توجه به مطالعات ، آن چه در طی قرن گذشته و سال های آغازین قرن بیست و یکم به عنوان تعریف معماری منظر یا چارچوب کلی فعالیت های آن ارائه شده است ؛ از یک سو برآمده از دانش ضمنی و آموزه‌های محیطی انسان برای همنشینی با محیط طبیعی در تاریخ تمدن و بستر زندگی در جوامع زیستی است . ازسوی دیگر، متکی بر دیدگاه‌های برخی صاحب نظران و متخصصانی است که هر یک بر اساس باورها، ارزش های فرهنگی، دانش و تجربه‌های خود به موضوع منظر و فعالیت‌های معماری منظر پرداخته‌اند . بدین ترتیب ، فعالیت کنونی «معماری منظر» همچنان ضمن اتکا و بهره مندی از سنت‌ها و تجربه‌های تمدن‌های کهن در پرداخت محیط و ساماندهی منظر ، از تجربه‌ها و دانش نوین در حوزه‌های برنامه ریزی و طراحی ، باغبانی ، اکولوژی ، فناوری و مهندسی آب و خاک، تاسیسات زیرساخت، مواد و مصالح و غیره برای توسعه کیفی محیط زندگی انسان و نیز صیانت از منابع طبیعی و ارزش‌های فرهنگی بهره مند می‌شود. با توجه به اهداف‌ کنونی معماری منظر، بیشتر دیدگاه‌ها و رویکردها بر جنبه‌هایی تاکید دارند که در آن کلی نگری موج می زند ؛ آن گونه که آسایش ، سلامت و رفاه انسان با سلامت محیط طبیعی، اکولوژی و اکوسیستم‌های حیاتی درگرو هم و یکپارچه فرض شده‌اند .

اصول طراحی فضای سبز

فضای سبز شهری بخشی از محیط شهر است که در عرصه های طبیعی آن تحت استقرار درختان ، گیاهان ، گل ها ، چمن ها است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط ، قوانین و تخصص های مرتبط با آن برای بهبود شرایط زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی ،حفظ ،نگهداری یا بنا می شود . انتخاب ابعاد معینی از درخت متناسب با عرض خیابان ها، پیاده رو و عرض مسیر عبور ماشین ها در زیبایی و آرایش دادن به خیابان بسیار مهم است. خیابان ها بخصوص زمانی كه خود زیبا هستند نباید بوسیله انبوهی از درختان بلند پوشیده شوند كه در این صورت درختان نه تنها به زیبایی خیابان نخواهند افزود بلكه منظره آن را زشت خواهند كرد . باید ابعاد درختان و فواصل درختان به گونه ای باشند كه هم حاشیه خیابان ها ، ساختمان ها ، مغازه‌ها خود نمایی كنند و هم درختان جلوه گر باشند در خیابان های باریك درختان تاج كشیده ، در خیابانهای عریض درختان تاج گسترده زیبایی بیشتری خواهند بخشید .

گیاهان مناسب برای اجرای فضای سبز

برای انتخاب گیاهان به منظور کاشت آن ها و اجرای فضای سبز باید نکاتی را در نظر گرفت . در ادامه به بررسی تعدادی از این شرایط خواهیم پرداخت :

• شرایط اکولوژیکی محیط و سازگاری گیاه
• فرم ، اندازه و نوع و رنگ گیاه
• هزینه نگهداری و آبیاری گیاه
• محل کاشت و فاصله آن ها:چگونگی ارتفاع میزان شاخ و برگ آن نسبت به گیاهان اطراف و نور گیری آن ها
• انتخاب گیاهان مناسب برای کاهش آلودگی و صدا مانند : افرا ، اقاقیا ، چنار ، سرو و کاج
• رعایت توازن و هماهنگی و تنوع رنگ ها در طراحی بنا
• در هم آمیختن گیاهان گلدار و زینتی و تطبیق دادن آن ها با سبک معماری و آراستگی و زیبایی
• انتخاب درختان همیشه سبز به منظور حفظ زیبایی محیط در تابستان و زمستان
• انتخاب درختان خزان پذیر به منظور ایجاد سایه در تابستان و آفتاب در زمستان
• در نظر گرفتن درختان مفید و بادشکن در طرح های جنگل کاری و رعایت سیستم نواری در جنگل و مرتع
• استفاده از گیاهان حفاظتی در مناطق کویری ، نیمه کویری و مناطق نزدیک کمربندهای شنی ساحلی که در اثر بادهای منطقه ای تحت تاثیر قرار می گیرند

مراحل اجرای فضای سبز

در مرحله نخست کاربری فضا جهت طراحی آن اهمیت ویژه ای دارد . به عنوان مثال : در طراحی فضای سبز ویلا و یا رستوران باغ انتخاب نوع المان ها و تعداد آن ها متفاوت است . بعد از آن عوامل دیگری مانند : نقشه های توپوگرافی ، سایت ، شرایط اقلیمی و آزمایش خاک مورد بررسی قرار می گیرد . ایجاد یک فضای سبز در محیطی مانند یک تراس باعث ایجاد فضایی به نام  تراس سبز می شود که بسیار کاربردی و زیبا می باشد .

طراحی و کاشت چمن در فضای سبز

در حوزه ی طراحی فضای سبز ، چمن یکی از اصلی ترین و کاربردی ترین المان ها به حساب می آید که نمای بسیار زیبایی را در فضای سبز به ارمغان می آورد . چمن ها در نوع طبیعی و مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرند . امروزه و با پیشرفت محوطه سازی چمن ها کاربرد بسیاری در کف سازی فضاها پیدا کرده اند . از جمله محیط هایی که چمن در آن ها مورد استفاده قرار می گیرد : زمین بازی کودکان ، زمین فوتبال و فضاهای ورزشی ،روف گاردن ، تراس ، پاسیو و … می باشد .

مزایای استفاده از چمن در فضای سبز

• کاشت در بزرگراه ها به منظور دفع مواد سمی حاصل از سوخت وسایل نقلیه
• در فرودگاه ها جهت حذف گرد و غبار و در نتیجه افزایش عمر موتور هواپیما ها
• به منظور افزایش تولید اکسیژن و تهویه هوا

در طراحی محوطه  می توان از چمن ، فلاور باکس، برکه، آبنما، آلاچیق، باربیکیو  استفاده کرد و فضایی زیبا ، جذاب و دلنشین برای سپری کردن روزهای تعطیل کنار اعضای خانواده ایجاد نمود .

مزایای چمن مصنوعی در فضای سبز

• تقریباً بدون نیاز به تعمیر و نگهداری است . بدون نیاز به چمن زنی، کود دهی یا هوادهی می باشد .
• همیشه سبز است. چمن مصنوعی در تمام طول سال به شما چمن سبز می‌دهد و حتی می‌توانید درجه تیرگی و روشنی سبز خود را انتخاب کنید .
• واقع بینانه به نظر می‌رسد . چمن مصنوعی امروزی شباهت بیشتری به چمن واقعی دارد.
• ماندگاری بالایی دارد . چمن مصنوعی با کیفیت بالا و به خوبی نگهداری می‌شود ممکن است 20 سال یا بیشتر دوام بیاورد .
• نیازی به آبیاری ندارد . وقتی چمنی برای آبیاری ندارید ، می‌توانید در قبض آب ماهانه خود صرفه جویی داشته باشید .

معایب چمن مصنوعی در فضای سبز

• هزینه بر است . شما می‌توانید با نصب آن در هزینه خود صرفه جویی کنید و یک چمن دائمی داشته باشید، اما هزینه اولیه هنوز بالاست .
• به نرمی چمن واقعی نیست . اگر چه چمن مصنوعی با کیفیت بالاتر به نظر می‌رسد و شبیه به چمن واقعی است، اما هنوز ساینده‌ تر از آن است ، و برای بچه‌ها هنگام زمین خوردن نرم نیست .
• دوستدار محیط زیست نیست . بله، باعث صرفه جویی در مصرف آب می‌شود ، اما ساخت چمن مصنوعی اثرات منفی زیست محیطی دارد . به علاوه، پیدا کردن یک مرکز بازیافت که چمن مصنوعی قدیمی را بپذیرد ، دشوار است .

 المان های مورد استفاده در فضای سبز

در فضای سبز المان های بسیاری مورد استفاده قرار می گیرند . استفاده از این المان ها به مساحت پروژه و سلیقه کارفرما نیز بستگی دارد .

• آبنما
• آلاچیق
• پرگولا
• آبشار و برکه های مصنوعی
• استخر
• فلاور باکس
• دیوار سبز
• چتر فضای باز
• مبلمان و نیمکت فضای باز
• سیستم های آبیاری و ….

جابجایی درختان برای ایجاد فضای سبز

درختان مناسب جابه جایی باید سالم باشند . درختانی که سالم هستند در مقایسه با درختانی که ضعف در رشد از خود نشان می دهند برای جابه جا شدن گزینه هایی بهتر و مناسب تری هستند . برای اطمینان داشتن از سلامت درخت باید به سالم بودن ساقه ها و تنه درخت دقت کنید تا فاقد هرگونه پوسیدگی باشد . بهترین درختان ، درختانی هستند که 5- 3 سال سن دارند و از رشد خوبی برخوردارند ولی این بدان معنی نیست که درختان بزرگ تر و کهن سال قابلیت جابه جا شدن را نداشته باشند . برای اینکه متوجه شویم که یک درخت از رشد مناسبی برخوردار است یا خیر می توان به میزان رشد سالانه شاخه های آن توجه نماییم . رشد شاخه های درختان مختلف با هم تفاوت دارند اما به طور متوسط شاخه های یک درخت سالم بین 10 الی 50 سانتی متر در طی فصل می تواند رشد کند . از طرف دیگر برای انتقال درختان باید بررسی های لازم از مکان مبدا و مکان کاشت مجدد داشته باشیم که با توجه به شرایط مختلف زیست محیطی تا حد امکان برابر باشند . توجه داشته باشید که ویژگی های خاک، عامل مهم محدود کننده بقای گیاهان به شمار می رود از این رو نامناسب بودن خاک می تواند مانع رشد درختان شود .

نمای طراحی و اجرای باغ رومی

در طراحی نماهای رومی و مدرن و کلاسیک باید توجه به نوع معماری و جزئیات خاص همان معماری داشته باشیم . معماری کلاسیک در نما بیشتر با سنگ های تراورتن و یا سیمان سفید و سیمان شسته نما بکار می رود . فضای سبز باغ های رومی بسیار تاریخی و باستانی هستند و قدمت دیرینه ای دارند که از آن زمان تا به امروز این باغ ها ظاهر خود را حفظ کرده اند در این نوع باغ ها از اشکال متنوع هندسی استفاده زیادی می شود و گیاهان را به این اشکال در می آورند .

طراحی و اجرای باغ ژاپنی

باغ های ژاپنی به سبکی از از فضای سبز گفته می شود که به گونه های گیاهی بسیار اهمیت داده می شود و محیط و منظره باغ را به طبیعت نزدیک تر می کند و حالت طبیعی و وحشی به باغ می بخشد . استفاده از سنگ ها و قلوه سنگ های نامنظم و بزرگ و کوچک در باغ های ژاپنی و ایجاد برکه و آبگیر نیز از ویژگی های این سبک است .در فضای ما بین سنگ ها از گیاهانی با رنگ های گوناگون استفاده می شود . استفاده از شن و خاک های مختلف برای ایجاد فضایی طبیعی و نامنظم نیز از شاخصه های اجرای باغ ژاپنی می باشد .

فضای سبز ویلا

برای محوطه سازی ویلا ها می توان فضای سبز آن را با استفاده از کاشت نهال یا درختان و گیاهانی که با اقلیم منطقه مطابقت دارند به یک فضای سبز تبدیل نمود . ایجاد فضای سبز برای ویلا ها علاوه بر زیبایی و ایجاد حس آرامش و انرژی مثبت در افراد ،سبب افزایش ارزش ویلا و سهولت خرید و فروش آن می شود . محدودیتی برای ایجاد فضای سبز برای یک ویلا وجود ندارد و در هر متراژی از کوچک تا بزرگ می توان فضای سبز را بهترین نحو نمود .

فضای سبز حیاط

در اکثر ساختمان ها و منازل حیاط ها به عنوان ورودی وجود دارند . از آنجایی که ورودی هر سازه اولین مکانی است که افراد با آن رو به رو می شوند پس می توان اهمیت آن را بسیار زیاد دانست . ایجاد یک فضای سبز در حیاط از جمله مفید ترین کار ها برای هر بنایی می باشد .  کاشت گیاهان و درختان باید متناسب با آب و هوای منطقه صورت گیرد تا از هرگونه آسیب احتمالی که به علت عدم تطابق گیاه و محیط است جلوگیری شود . به صورت کلی محوطه سازی حیاط می تواند یک پیشنهاد بی نظیر برای بالا رفتن ارزش ملک و ساخت و ایجاد نمایی جذاب در ساختمان باشد.

فضای سبز ساختمان

برای طراحی فضاهایی که دارای ساختمان می باشند ، این نکته حائز اهمیت است ، که طراحی ما باید با معماری بنا هارمونی داشته باشد تا زیبایی فضای سبز ما دو چندان گردد . بحث دیگر در طراحی ، در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی می باشد ، انتخاب پوشش گیاهی و عناصر فضای سبز باید بر اساس ویژگی های اقلیمی صورت گیرد تا فضای سبز ما همیشه چشم انداز و جلوه خود را داشته باشد .

ویژگی های مثبت اجرای فضای سبز شهری

• فضای سبز شهری می توانند اتلاف گرمایش و مصرف انرژی را در زمستان به مقدار قابل توجهی کاهش دهند .
• در ساختمان های چند طبقه ده درصد و در ساختمان های یک طبقه ۲۰ تا ۳۰ درصد باعث کاهش مصرف برق می شوند
• کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری
• افزایش محدوده زندگی (روف گاردن ها می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرار گیرند .)
• کاهش سیلاب
• تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
•  کاهش و تعدیل شدت صداهایی که وارد ساختمان می شوند
• افزایش زیستگاه جانداران در مناطق مسکونی
• بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا
• بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی

آفات فضای سبز

آفات فضای سبز  ، بیماری ها و علف های هرز عواملی هستند که همواره باعث افت کمی و کیفی محصولات کشاورزی شده و انسان از زمانی که شروع به کشت و کار نمود . این عوامل زیان آور، به طور مستقیم باعث ایجاد خسارت و وارد کردن ضرر به وی شده و سالیانه مقدار زیادی از محصولات تولیدی آن ها را نابود می کند. فضای سبز شهری نیز از این قاعده مستثنا نیست و این موضوع که این عوامل باعث بازدهی، افت کیفی گیاهان، نامتوازن شدن منظر فضای سبز و…. می شوند از جمله پیامد های این موجودات هستند . در چنین مواقعی است که شناخت دقیق این عوامل خسارت زا و اتخاذ تمهیدات مناسب جهت مدیریت آثار سوء آن ها بیش از پیش آشکار می گردد. توانایی های انسان به عنوان موجودی که می تواند از شرایط و امکانات بیشترین بهره را ببرد تا کمترین خسارت را متوجه  خود کند، بر کسی پوشیده نیست. این توانایی، مدیریت آدمی را برای به حداقل رساندن آثار سوء نمایان می شود، اولین قدم از این شیوه مدیریت شناخت و کنترل عوامل خسارت زا می باشد.

استفاده از سموم در نگهداری فضای سبز

استفاده از سموم در نگهداری فضای سبز ، گرچه استفاده از سموم شیمیایی همواره با اثرات بر محیط زیست همراه بوده در شرایطی که حالت های بحرانی و طغیانی برای آفات و بیماری ها پدید می اید به کارگیری از ان ها را اجتناب ناپذیر کرده است.

شرایط آب و هوایی در فضای سبز

در شیوه های مدیریتی نوین سعی بر این است که مقدار مصرف سموم به حداقل ممکن برسد. البته به تازگی سمومی بر پایه طبیعی و گیاهی مانند پیر تروم تولید شده اند که اثرات سو زیست محیطی کمتری دارند اما به هر ترتیب اثرات آن ها در کشتن عوامل بیولوژیک نظیر دشمنان طبیعی و پارازیتوئیدها بر کسی پوشیده نیست . برای این کار مطالعه تاریخچه، بررسی وضعیت و آمارگیری ناحیه ای و در نهایت جمع بندی این آمارها با توجه به فاکتورهای موجود در منطقه بر شناخت کامل بررسی می شود مؤثر است.در مرحله بعد باید نقشه برداری انجام شود و وضعیت اقلیم آب،خاک و… به طور کامل بررسی شود. با این کار نیازهای گیاهان تا حدود زیادی مشخص می شود.با بررسی نتایج بدست آمده می توان برنامه فصلی و تقویم زمان برای رسیدگی به کلیه موارد موجود(اعم از گیاهان، ساختمان ها ، تأسیسات و…) را تنظیم کرد.همچنین هزینه نگهداری و تأمین نیازهای کل فضای سبز را نیز می توان برآورد نمود .

نتیجه گیری

به صورت کلی فضای سبز می تواند بسیار در محیط و محوطه شما تاثیر بگذارد. انجام تمام مراحل و انتخاب المان های مناسب با طراحی های جذاب می تواند تجربه جدیدی در مهمانی ها و دورهمی های شما ایجاد کننذ. از مهم ترین مزایای فضای سبز می توان به افزایش ارزش ملک اشاره کرد و علاوه بر آن می تواند نمایی بسیار جذاب برای محوطه شما ایجاد کند.

شرکت سورن بام

کارشناسان شرکت سورن بام دارای تجربه های متعدد در زمینه ی اجرای فضای سبز ، محوطه سازی ، دیوار سبز ، روف و گاردن  ، طراحی و ساخت المان های آبنما و آلاچیق و فلاورباکس می باشند . برای هرگونه مشاوره و بازدید رایگان در این زمینه و همچنین جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه خود با متخصصان مجرب ما تماس بگیرید .

برای مشاهده پروژه های انجام شده توسط مجموعه سورن بام می توانید این شرکت را در اینستاگرام دنبال کنید.