آبنما باغی ، در معماری ایرانی یکی از اجزای مهم آبنما بخصوص در باغ های ایرانی می باشد.در باغ‌های ایران آبنما و استخر  یکی از ضروری‌ترین عناصر ایجاد باغ بوده است.استخر باغ‌های قدیمی دارای چندین فواره و عمق زیاد بوده‌اند از جمله : استخر باغ بزرگ هزار جریب که  در اصفهان در دوره صفویه احداث شد و پانصد فواره داشت.

آبنما در فرهنگ ایران

 آبنما همواره در ایران باستان آب پیام‌آور روشنایی و پاکی به شمار می‌رفت و از ارزش زیادی برخوردار بود.شاید به دلیل آنکه ایران کشوری کم‌ آب بوده، این مایع حیاتی بین ایشان دارای قدر و منزلت بالا بوده است.آب در نزد ایرانیان نه تنها برای رفع نیازها مورد استفاده قرار می‌گرفته،بلکه از لحاظ معنوی و روحی نیز تاثیر بسیاری داشته است.آب دارای قابلیت‌های مختلفی مانند حیات، تازگی، درخشندگی، پاکیزگی، رونق و رواج روشنایی، سکون و آرامش و تحرک است که احساس‌های متفاوت در روح و روان انسان گذارده است.

بنابراین همواره در مکان‌هایی که ساخته دست بشر هستند، به صورت‌های مختلف برای خود جا باز کرده است.این مسئله در رابطه با مکان‌هایی مانند پارک یا باغ فضای سبز بیشتر چشمگیر است.

زیرا عنصر آب به عنوان یکی از زیباترین زمینه‌های دید و یکی از موارد تکمیلی فضای سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد.البته در این مکان‌ها وجود آب برای پاکیزگی محل و آبیاری درختان و گل‌ها یا استفاده برای سرویس‌های بهداشتی، ضروری و پراهمیت است.

آبنما در باغ های ایرانی

در قرون گذشته ایرانیان باغ‌ها را بیشتر در زمین‌های شیب‌دار احداث می‌کردندو با ایجاد پلکان در مسیر آب، جریان ملایم آب، تند و پر سر و صدا می‌شد.اصلی‌ترین عامل حیات بخشیدن به باغ‌های ایرانی آب جاری بوده است.که در چهارباغ‌ها، جویبارها و جوی‌ های کم‌ شیب و مارپیچی به حرکت در می‌آمد و هوای باغ را مطبوع و دلپذیر می‌ساخت.

در باغ‌های تزیینی که به حوض‌ها می‌پیوست، جدول ها معمولاً با سنگ و آجر ساخته می‌شد.در کف آب‌نماها و بیشتر جاهایی که آب در جریان بود، اغلب تخته سنگی با تراش سفید رنگ یا با طرح‌های مختلف کار می‌گذاشتند که به موج آب، جلوه زیبایی دهد.